Hipoglisemi, kan şekerinin normal değerlerin altında olması tıpta hipoglisemi olarak tanımlanır. Bu tek başına bir hastalık olmasa da vücuttaki başka bir sorunun belirtisi olarak yaşanmaktadır. Kan şekerinin 55 mg/dl altına düşmesi hipoglisemi varlığını gösterir. Kan şekeri besinlerin sindirim sisteminde parçalanmasıyla oluşan ve hücrelerin kullanılması için ortaya çıkan basit şekerleridir. Bu glikoz olarak tanımlanır. Hipoglisemi olduğunda, karaciğerde depolanan glikoz salınmıyor ve kan şekerinizde yükselme olmuyordur. Kan şekerinin alt değeri 70 mg/dl olarak kabul edilir. Ancak bu kişiye göre farklılık gösterebilir. Vücut organların, salgı bezlerinin ve hormonların aracılığıyla, bu değeri belirli bir aralıkta tutar. Herhangi bir hastalıkta ya da kötü beslenme gibi etkenlerde kan şekerini dengeleyen mekanizma bozulabilir. Kan şekerinde yükselme olursa, diyabet belirtilerinden olan hiperglisemi meydana gelir. Fakat diyabetli kişilerde hipoglisemi atakları daha yaygındır. Bunun nedeni fazla miktardaki insülin kan değerlerinin düşmesinde etkili olur. Bu insülin reaksiyonu olarak tanımlanır. Daha çok insülin iğnesi kullanan kişilerde görülür.
Hipoglisemi belirtileri nelerdir?
Hipoglisemi tedavi edilmediğinde, kalıcı nörolojik hasarlara ve ölüme gidecek etkilere sebep olabilir. Bu yüzden sıkça kan şekerini ölçtürmekte fayda vardır. Beyin için önemli bir yakıt olan kan şekerinin düşmesi, beraberinde çok sayıda belirti gösterir. Etkiler fiziksel ve psikolojik olarak görülebilir. Aşırı terleme, baş ağrısı, titreme, baş dönmesi, konuşma bozuklukları, unutkanlık, halsizlik, çarpıntı, kaygı gibi belirtiler kan şekeri düşmesinin belirtileri arasındadır.
Hipoglisemi neden olur?
Vücut glikozu hızlı tüketiyorsa, kana fazla miktarda insülin pompalanıyorsa, glikoz kana yavaş karışıyorsa kan şekerindeki düşme nedeniyle hipoglisemi atakları meydana gelebilir. Bunlara sebep olacak etkenler ise;
- Şeker hastalarının fazla miktarda insülin alması
- Diyabet ilaçlarının yan etkisi
- Öğünleri atlamak
- Alkol tüketiminin fazla olması
- Aşırı derecede egzersiz yapılması
- Organ yetmezliği
- Hormon eksikliği
- Tümörler
- Aç kalmak ya da oruç tutmak
- Genetik etkenler
- Düzensiz beslenme
- Kullanılan bazı ilaçlar
- Yoğun stres ve kaygı durumu
- Yetersiz karbonhidrat alımı
- Mide ve bağırsak ameliyatları sonrası
- Bazı zayıflama ameliyatları
- Otoimmün hastalıklar
Hipoglisemi tedavisi nasıl olur?
Hipoglisemi tedavisi kan şekerinin düşmesini gidermek ve altta yatan nedenin tedavi edilmesini hedefler. İlk aşamada kan şekerindeki düşmeye karşı şeker yeme, meyve suyu içme ya da glikoz tabletleri alma gibi önlemler alınır. Hastadaki belirtiler daha ciddi olursa, ağızdan şeker alınamıyorsa, hastaya glukagon iğnesi yapılabilir. Kan şekerinin düşmesine neden olan etken, hastanın muayene edilmesiyle belirlenebilir. Fakat uygulanan tedaviler genellikle hipoglisemiyi tam olarak tedavi edemez. Bu yüzden hastaların bu atakları önleyici tedbirler alması gerekir. Bu şekilde kan şekeri dengede tutulabilir.
Hipoglisemide beslenme önerileri
Hastalar öncelikle öğün atlamamaya dikkat etmelidir. Yemekleri her gün aynı saatte yemek faydalı olur. Un ve basit şekerlerden uzak durulmalıdır. Pekmez, pirinç, unlu tatlı, beyaz makarna, reçel ve bal gibi yiyecekler tüketilmemelidir. Bulgur, tam buğday ekmeği, kepekli makarna gibi ürünler tüketilebilir. Yemeklerden sonra tatlı ve meyve yenmemesi gerekir. Ara öğünlerde meyvenin yanında fındık, peynir gibi protein kaynakları tüketilebilir. Meyve suları içilmemelidir. Alkol tüketiminden kaçınılmalıdır. Sebze ve protein tüketilmeye dikkat edilmelidir.
