Kan Şekeri Değerleri ve Özellikleri
26 Temmuz 2024

Kan Şekeri Değerleri ve Özellikleri

Kan Şekeri

Kan şekeri, vücuttaki karbonhidratların en küçük parçası olan glikozdan oluşur. Tüm hücreler, enerji kaynağı olarak glikoz kullanır. Fruktoz ve galaktoz gibi diğer monosakkaritlerin vücutta kullanılabilmesi için karaciğerde glikoza dönüştürülmesi gerekmektedir. Sağlıklı bir bireyde açlık halinde kandaki glikoz yoğunluğu 70-100 mg/dl arasında olmalıdır. Yemek yedikten sonra ilk saat içinde bu değer 120-140 mg/dl seviyelerine çıkar. Vücutta karbonhidrat emilimi tamamlandıktan iki saat sonra kandaki glikoz düzeyi normal seviyelerine döner. Kompleks karbonhidratlar kan şekerini yavaş yavaş yükseltirken, basit karbonhidratlar hızlı bir şekilde yükselmesine neden olur. Karaciğer, kan şekerinin düzenlenmesinde önemli bir rol oynar. Yemekten sonra kan şekeri yükseldiğinde, insülin hormonunun salgılanması artar. Bağırsaklardan emilen şekerin çoğu karaciğerde glikojene dönüştürülerek depolanır. Kan şekeri, diyabet gibi hastalıkların tespit edilmesinde oldukça önemlidir.

Kan Şekeri Nasıl Yükselir?

Kandaki şekerin hücrelere girişi insülin hormonu tarafından sağlanır. Tip 2 diyabet hastalarında kan şekeri yüksekliği, insülin salgısının yetersizliğinden veya vücuttaki insülin direncinden kaynaklanır. İnsülin direnci, kandaki insülin miktarı yeterli olmasına rağmen vücutta etkisini gösterememesidir. Şekerin hücrelere taşınamaması, kanda birikmesine sebep olur ve bu şekilde kan şekeri seviyeleri yükselir.

Kan Şekeri Neden Önemlidir?

Vücuttaki tüm hücreler hayatta kalmak için enerjiye ihtiyaç duyar. Enerji sağlanamadığında hücreler ölür ve bu durum, hücrelerin ait olduğu canlının da yaşamını kaybetmesine neden olur. Vücudun enerji kaynakları başta şeker olmak üzere yağlar ve proteinlerden oluşur. Ancak kan şekerinin önemi daha farklıdır.
  • Bazı hücreler enerji kaynağı olarak sadece glikozdan faydalanır. Kanda her zaman belirli oranda glikoz bulunmalıdır. Bu hücreler arasında sinir hücreleri, oksijen taşıyan kırmızı kan hücreleri ve erkek üreme hücresi spermler yer alır. Kan şekeri düşüklüğünde bayılmanın nedeni, sinir hücrelerinin ihtiyaç duyduğu şekeri alamaması ve bu yüzden enerji elde edememesidir. Bu nedenle çalışamazlar ve vücudu yönetmekte zorlandıklarından bayılma meydana gelir.
  • Vücutta enerjiyi en fazla tüketen hücreler kas hücreleridir. Bu hücreler, vücut ağırlığının yarısını oluşturur. Kas hücreleri diğer enerji kaynaklarını kullansalar bile, glikozu tercih ederler. Glikoz onlar için daha iyi bir enerji kaynağıdır.
  • Vücut ve kaslar daha fazla enerjiye daha hızlı bir şekilde ihtiyaç duyduklarında, glikoz daha faydalıdır. Bu sayede daha hızlı enerji elde edebilirler. Glikoz, yağlardan daha hızlı yakılır ve enerjiye dönüştürülebilir. Diğer enerji kaynakları bu kadar kısa sürede enerjiye dönüşemez.

Kan Şekeri Nasıl Ayarlanır?

Vücutta kan şekerini ayarlayan hormonlar bulunmaktadır. Bunlar arasında en önemlileri, kan şekerinin yükselmesini önleyen ve düşüren insülin ile kan şekerinin düşmesini önleyen ve yükselten glukagon hormonlarıdır. Bunun dışında glukagon hormonuna yardımcı olan ve özel durumlarda salgılanan adrenalin ile kortizol hormonları bulunmaktadır. Bu hormonlar da kan şekerini yükseltir.

Kan Şekerinin Ayarlanmasında Önemli Organlar Nelerdir?

Kan şekerinin kontrol altında tutulmasında önemli olan hormonları salgılayan pankreas ve şeker deposu olan karaciğer, kan şekeri ayarlanmasında oldukça önemlidir. Karaciğer, insülin hormonunun getirdiği mesajla kandaki glikozu emerek depolar. Bu sayede kandaki şeker seviyesi düşer. Karaciğerde depo edilen glikozu kana salan glukagon, glikoz yetersizliği durumunda bunu üretir ve bu sayede kan şekerini yükseltir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Sâdık

26 Temmuz 2024 Cuma

Kan şekerim sabah kalktığımda 70 mg/dl civarındaydı ama kahvaltıdan bir saat sonra 130 mg/dl'ye kadar çıktı. Bu normal mi yoksa bir sorun mu var?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Sâdık,

Sabah kalktığında kan şekerinin 70 mg/dl civarında olması normal sayılabilir. Kahvaltıdan bir saat sonra ise kan şekerinin 130 mg/dl'ye kadar çıkması genellikle normal bir durumdur, çünkü yemek sonrası kan şekerinde bir artış beklenir. Ancak, eğer düzenli olarak bu değerlerin üzerine çıkıyorsa ya da farklı semptomlar yaşıyorsan, bir doktora danışmanı tavsiye ederim. Sağlıklı günler dilerim!

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Diyabette Beslenme Önerileri

Diyabette Beslenme Önerileri

Popüler İçerikler

Tip 2 Diyabet Nedir?

Tip 2 Diyabet Nedir?

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Tokluk Kan Şekeri Nedir?

Tokluk Kan Şekeri Nedir?

Doğuştan Şeker Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Doğuştan Şeker Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Gizli Şeker Belirtileri Nelerdir?

Gizli Şeker Belirtileri Nelerdir?

Gizli Şeker Tedavisi Nasıl Yapılır?

Gizli Şeker Tedavisi Nasıl Yapılır?

Şeker Hastalığı Neden Olur?

Şeker Hastalığı Neden Olur?